A
casa da sociedade é un precedente importante dos froitos
que dá a unión e o esforzo duna colectividade.E
parécenos oportuno lembra-los pasos que se deron para a súa
construcción e posterior restauración. Os promotores
de Sociedade (a xeración dos nosos avós) buscaron
na asociación unha serie de obxetivos que, en definitiva,
tiñan un lugar común: mellora-la vida dos vecinos
e veciñas de Guláns.
Segundo
información recollida do decenario "El Tea", o
día 16 de novembro de 1912, a Sociedade de Agricultores de
Guláns, com máis de 150 socios, acordou adquirir con
fondos existentes a casa (en ruinas) pertencente a Manuel Bonete
e José Prego. Co obxecto de reedificala e ser destinada a
domicilio social.
O día 17 de xuño de 1913, esta misma sociedade acorda
adquirir no mesmo lugar a parte da casa de Manuel Grobae, así
mesmo, amplia-lo proxecto inicial, é dicir, facela máis
grande do que pensaban. Quedou en 12 metros de longo por 8 de ancho.
Nesta mesma data tamén deciden anuncia-la poxa para a construcción
do domicilio social. Ó mesmo tempo abría unha subscrición
popular que, poucos días antes da inauguración da
casa, alcanzaba a cifra de 846 pesetas, e que xunto coas achegas
que fixeron os emigrantes en America (enviaron tres remesas de donativos,
a última de 368,65 pesetas) costearon as obras. Os vecinos
tamén colaboraron pondo algunha man de obrae aportando algún
material.
As
obras de cantería e mampostería remataron en setembro
de 1914.A casa foi inagurada o día 12 de setembro de 1915,
ás tres da tarde con grande vistosidade. As representacións
das Sociedades de Agricultores do distrito que acudiron a este acto
(Padróns, Celeiros e Cristiñade) foron recibidas no
barrio da Cruz. Dende alí iniciouse unha comitiva que encabezaban
estas representacións xunto coa de Guláns e que cerraba
a Banda de Música desta parroquia. O acto inagural durou
dúas horas, xa que se pronunciaron emocionados discursos
pola satisfacción do obxetivo acadado e a continuación
houbo festa con música e foguetes ata ben entrada a noite.Esta
casa que resultou unha honra para aquela senté e que todos
nós consideramos un patrimonio propio, por razóns
de tipo historico que todos coñecidas, estivo durante bastantes
anos nun estado de semiabandono, pero no 1988 fixoselle unha restauración
que consistiron en substituir os deteriorados pisos de madeira por
unhas planchadas de formigón co correspondente terrazo, as
portas e ventás de madeira, por outras de aluminio; o tellado,
prácticamente derruido, por outro coa tella sobre unha estructura
de cemento; ademais, acondicionamento interior (baixo, primeiro
andar e ático), e dotación de servicios hixiénicos.
Tamén se realizou o encintado exterior, o pintado dos aleiros
e colocouselle unha varanda ás escaleiras.
Desde a súa rehabilitación, continúa prestando
un grande servivcio, xa que na actualidade é a sé
da Escola de Música, da Sociedade de Agricultores, da Asociación
de Vecinos, da Comunidade de Montes (onde teñen as oficinas),
é local de ensaio da "UNIÓN", ademais doutras
moitas actividades; por exemplo os aspirantes a goberna-lo Concello
de Ponteareas /e que algúns conseguírono) fixeron
alí moitas promesas que ían realizar en beneficio
de Guláns. O seu cumprimento coidamos que non o podemos pér
en dúbida, nembargantes temos que esperar porque o tempo
é a mellor testemuña. Agradaríanos que estes
reponsables municipais promovesen, dentro das súas posibilidades,
medidas que permitan que os verdadeiros donos da casa e doutras
instalación (os vecinos de Guláns) dispoñan
duna documentación acreditativa de tal circunstancia, debido
a que na Guerra Civil estas casa foron requisadas e na actualidade
pertencen o Concello.Estas obras de restauración da Sociedade,
foron financiadas en varias fases pola Comunidade de Montes, con
donativos dos veciños e cunha axuda da Banda de Música
tiveron a súa xustificación na necesidade de conservar
un valioso patrimonio que os nosos ascendentes , con tenacidade
e esforzo, conseguiron levantar.
Francisco Gonzalez Groba
Casa da Sociedade